- Kalwaria Zebrzydowska jest jednym z najważniejszych miejsc pielgrzymkowych w Polsce, często nazywana jest Polską Jerozolimą
- Fundatorem kalwarii był wojewoda krakowski Mikołaj Zebrzydowski (stąd nazwa Zebrzydowska), który w 1600 roku wzniósł pierwszy kościółek Ukrzyżowania Jezusa Chrystusa
- W 1602 roku Zebrzydowski podarował ojcom bernardynom teren góry Żar, na którym miał powstać klasztor, kościół oraz kaplica Drogi Krzyżowej
- W 1608 roku w Kalwarii odprawiono pierwsze nabożeństwa, w miejscach przyszłych kaplic wbite były drewniane krzyże
- Poszczególne stacje kalwarii, miały być wzorowane na Kaplicach Męki Pańskiej w Jerozolimie
- Z czasem ród Zebrzydowskich rozbudował kompleks klasztorny
- Współczesne sanktuarium składa się z barokowej bazyliki, klasztoru oraz kompleksu kaplic, kościółków i figur wkomponowanych w okoliczne wzgórza
- Sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej jest miejscem kultu Matki Bożej i Jezusa Chrystusa (sanktuarium maryjno-pasyjne)
- Tajemnice Maryi splatają się z tajemnicami Pana Jezusa. „To, co tutaj stale pociąga na nowo, to właśnie owa tajemnica zjednoczenia Matki z Synem i Syna z Matką. Tajemnica ta opowiedziana jest plastycznie i szczodrze przez wszystkie kaplice i kościółki, które rozłożyły się wokół centralnej bazyliki” mówił papież Jan Paweł II w Kalwarii 7 czerwca 1979 roku
- Kult Matki Boskiej rozpoczął się w 1609 roku, kiedy do Kalwarii trafiła z Włoch figura Matki Bożej Anielskiej
- W jednej z bocznych kaplic Bazyliki Matki Boskiej Anielskiej umieszczony jest obraz Matki Bożej Kalwaryjskiej
- Obraz został podarowany przez Stanisława Paszkowskiego. Według niego Matka Boska miała płakać na obrazie krwawymi łzami. Początkowo obraz umieszczono w zakrystii, dopiero po 15 latach przeniesiono go do świątyni
- Wierni modlą się spacerując po tzw. dróżkach. Trasa składa się z 42 kaplic i kościołów rozlokowanych na Dróżkach Pana Jezusa (28 stacji) i Dróżkach Matki Boskiej (24 stacje) – 10 wspólnych stacji
- Najbardziej charakterystyczne kaplice to: Ratusz Piłata, Grób Pana Jezusa, Ogrójec, Pojmanie, Dom Annasza, Dom Kajfasza, Pałac Heroda, Grób Matki Bożej, Włożenie Krzyża, Wieczernik, Wniebowstąpienie, Drugi Upadek Pana Jezusa
- Szczególny charakter mają uroczystości Wielkiego Tygodnia (inscenizacja męki pańskiej na Dróżkach Pana Jezusa)
- Papież Jan Paweł II dwukrotnie był w Kalwarii Zebrzydowskiej (1979 i 1991)
- W 1999 roku Sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej zostało wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO
