- Niemiecki obóz koncentracyjny (Konzentrationslager Lublin) usytuowany na obrzeżach Lublina funkcjonował w latach 1941 – 1944
- Oficjalnie obóz nazywał się KL Lublin, nazwa Majdanek powstała od dzielnicy Lublina w której został wybudowany
- W związku z planami rozbudowy III Rzeszy zdecydowano o budowie obozu, którego więźniowie mieli być przyszłą, darmową siłą roboczą
- Podczas wizyty w Lublinie decyzję o powstaniu obozu podjął Heinrich Himmler
- W początkowych planach obóz miał mieć nawet 516 hektarów powierzchni i pomieścić 250.000 więźniów, jednak niekorzystny rozwój działań wojennych zrewidował te plany
- KL Lublin składał się z części administracyjnej, części więziennej z drewnianymi barakami mieszkalnymi oraz koszar SS. Obozem kierował komendant, któremu podlegała około 1200-osobowa załoga
- Pierwszymi osadzonymi na Majdanku byli Żydzi z lubelskiego getta
- Pierwsi Polacy zostali uwięzieni w obozie w grudniu 1941 roku. Byli to partyzanci ruchu oporu oraz mieszkańcy podlubelskich wsi
- W sumie w obozie więziono obywateli prawie 30 państw. Największe grupy osadzonych stanowili Polacy, Żydzi, Rosjanie, Białorusini i Ukraińcy
- Początkowo w obozie osadzano tylko mężczyzn, począwszy od października 1942 roku stworzono pola dla kobiet, w których przebywały także polskie, białoruskie i żydowskie dzieci
- Więźniów transportowano w wagonach bydlęcych lub w przyczepach ciężarówek. W wyniku wielkiego ścisku ludzie ginęli jeszcze przed dotarciem na Majdanek
- Warunki w barakach więziennych były fatalne. Budynki były przepełnione, nie miały urządzeń sanitarnych i wody. Początkowo osadzeni spali na podłodze, z czasem do baraków wstawiono prycze
- Więźniom odbierano rzeczy osobiste i obcinano włosy, które służyły potem jako surowiec przemysłowy. Z zachowanych dokumentów wynika, że przykładowo do firmy Paula Reimanna w miejscowości Friedland trafiło 730 kg włosów pochodzących z Majdanka
- Więźniów rejestrowano nadając im numery oraz naszywki z kolorowymi trójkątami, które oznaczały powód osadzenia. I tak: trójkąt czerwony – więźniowie polityczni, dwa naszyte na siebie trójkąty: czerwony i żółty – więźniowie narodowości żydowskiej, trójkąt zielony – „zawodowi” przestępcy, trójkąt fioletowy – badacze Pisma Świętego (Świadkowie Jehowy), trójkąt różowy – homoseksualiści, trójkąt czarny – „aspołeczni”. W środku trójkąta nadrukowana była litera oznaczająca narodowość więźnia. Radzieckim jeńcom wojennym malowano na ubraniu duże litery SU
- Obóz był miejscem masowej eksterminacji. Więźniowie ginęli z powodu ciężkiej pracy, głodu, chorób. Osadzonych zabijano przez topienie w dołach kloacznych, wieszanie, bicie na śmierć czy zastrzyki fenolu w serce. Dla osób niezdolnych do pracy organizowano masowe egzekucje, w późniejszym czasie osadzonych zabijano także przy użyciu tlenku węgla i cyklonu B w komorach gazowych. Zwłoki palono na stosach spaleniskowych i w krematorium
- Wszyscy więźniowie mieli obowiązek pracy (w lecie 12 godzin, w zimie 10 godzin). Osadzonych dzielono na grupy pracownicze czyli tzw. komanda. Wykonywali oni prace wewnętrzne związane z utrzymaniem i rozbudową obozu oraz zewnętrzne dla niemieckich przedsiębiorców
- Specyficzną grupą było tzw. Sonderkommando, czyli więźniowie obsługujący komory gazowe i krematorium. Najczęściej byli to Żydzi i żołnierze radzieccy
- Po likwidacji obozu znaleziono na jego terenie 1300 m³ kompostu i ziemi zawierającego ludzkie szczątki
- Największa jednorazowa egzekucja tzw. akcja Dożynki (Erntefest), która odbyła się 3 listopada 1943 r. kiedy w ciągu jednego dnia wymordowano około 18 000 Żydów
- Szacuje się, że obóz mógł pochłonąć blisko 80.000 ofiar, z czego największą liczbę (około 60.000) stanowili Żydzi
- Obóz został wyzwolony 22 lipca 1944 roku, jednak wkrótce na terenie Majdanka zorganizowano obóz NKWD, w którym więziono żołnierzy Armii Krajowej i Narodowych Sił Zbrojnych oraz niemieckich jeńców wojennych
- Pierwsze procesy personelu SS obozu na Majdanku odbyły się już w 1944 r. Wszystkich oskarżonych skazano na karę śmierci przez powieszenie
- W listopadzie 1944 roku na terenie byłego obozu koncentracyjnego powstało pierwsze na świecie muzeum upamiętniające ofiary II Wojny Światowej
- Dziś na terenie Państwowego Muzeum na Majdanku – Niemiecki Nazistowski Obóz Koncentracyjny i Zagłady (1941-1944) bo taka jest jego oficjalna nazwa pozostały m.in. drewniane baraki więzienne, budynki krematorium, budynki łaźni wraz komorami gazowymi
- Na terenie obozu wybudowano monumentalny Pomnik Walki i Męczeństwa na Majdanku autorstwa Wiktora Tołkina
- Pomnik składa się z dwóch głównych elementów – Bramy i Mauzoleum, połączonych ze sobą tzw. Drogą Hołdu i Pamięci
- W Mauzoleum zgromadzono prochy zamordowanych więźniów
- Podczas swojej trzeciej pielgrzymki do Polski, muzeum na Majdanku odwiedził papież Jan Paweł II, który spotkał się z byłymi więźniami i modlił się w Mauzoleum przy prochach pomordowanych
- W 2010 roku w wyniku pożaru jednego z drewnianych baraków, spłonęło ponad siedem tysięcy par butów byłych więźniów
